پیشینه و مبانی نظری هویت فرهنگی و شبکه های اجتماعی
هویت فرهنگی و شبکه های اجتماعی
فرهنگ
درباره فرهنگ تعاریف متفاوت و گوناگونی آمده است ؛ اما می توان به دو تعریف زیر اشاره کرد :
فرهنگ عبارت است از مجموعه پیچیده ای از علوم ، دانش ، هنر ، افکار و اعتقادات ، قوانین و مقررات ، آداب و رسوم و سنت ها و به طور خلاصه ، کلیه آموخته های و عادت هایی که انسان در حکم مهمترین عناصر جامعه اخذ می کند . و در تعریف دیگر ، فرهنگ را شیوه زندگی برخاسته از اندیشه ( عقل نظری ) و نظام ارزشی ( عقل عملی ) نیز تعریف کرده اند . لذا این فرهنگ چند لایه دارد .
لایه اول و عمیق ترین لایه هر فرهنگ ، لایه معرفتی یا جهان بینی آن است که از سنخ تفکر ، باور و اندیشه است .
لایه دوم ، لایه ارزشهاست که برآمده از لایه اول است ، یعنی الگوهای داوری و قضاوت از خوبی ، بدی ، زشتی وزیبایی .
لایه سوم ، الگوهای رفتاری ، هنجارها و قالب های رفتاری است . یعنی قالب هایی که در نهادهای گوناگون شکل می گیرند . نهادهایی چون خانواده ، مدرسه ، آموزش و پرورش ، اقتصاد و اوضاع دین و سیاست .
لایه چهارم ، نمادها هستند که هم کلامی اند و هم غیرکلامی اند ؛ به معنای دیگر ، هم نوشتاری است و هم زبان گفتاری و حرکات و عادات رفتاری ، هنر ، موسیقی و طراحی را نیز در بر می گیرد ( افروغ ، 1382 : 84 )
پس فرهنگ ، لایه ها ، سطوح و ابعادی دارد که آرمان ها و اهداف در عمیق ترین لایه آن قرار دارند ؛ شناخت انسان از خود و جهان و معرفت او از هستی و تصویری که از آغاز و انجام خود دارد ، در مرکز این لایه واقع شده است . این شناخت می تواند هویت دینی ، اساطیری ، معنوی ، دنیوی ، توحیدی و یا الحادی داشته باشند . همچنین شناخت مزبور ، به لحاظ روش شناختی می تواند و حیانی ، شهودی ، عقلانی و حسی باشد ( پارسانیا ، 1385 : 8 ).
2 - 1 - 2 - هویت
هویت یک عنصر مبارز در افراد است . حال باید بدانیم عناصر تشکیل دهنده هویت چیست و آیا این عناصر ذهنی هستند و یا داراي نمود عینی و خارجی ؟ همچنین آیا عناصر ثابتی هستند مثل سرزمین ، دین یا اسطوره و یا متغیریند . مثل فناوري ، وقایع و حوادث تاریخ ساز و ...؟ و نیز آیا این عناصر اکتسابی هستند نظیر علوم وفنون ، هنر و یا موروثی مثل میراث هاي فرهنگی مادي و معنوي ؟
هویت می تواند به وسیله عوامل مختلفی به وجود بیاید . مثلاً جنگ ها و حوادث ناگوار که در یک جامعه رخ می دهد . می تواند در سرنوشت جامعه و نسل هاي آینده آن سرزمین دخیل باشد و فرهنگ هایی که از یک تمدن یا جامعه به تمدن و یا جامعه دیگري وارد